Lichen sclerosus is een chronische huidaandoening die gepaard gaat met ontstekingen en overal op het lichaam kan voorkomen, vooral op de geslachtsdelen en rond de anus. Hoewel de exacte oorzaak van lichen sclerosus onbekend is, wordt het over het algemeen beschouwd als een auto-immuunziekte. De aandoening treft vrouwen tien keer vaker dan mannen en vertegenwoordigt een derde van de patiënten op vulvapoli’s.
De meest voorkomende symptoom van lichen sclerosus is jeuk aan de geslachtsdelen, wat vaak leidt tot onjuiste behandelingen voor candida-infecties. Patiënten ervaren ook seksuele problemen zoals dyspareunie – pijn net voor, tijdens, of kort na de geslachtsgemeenschap – wat soms leidt tot een onmogelijkheid tot penetratie.
Tijdens medisch onderzoek worden kenmerkende witte huidplekken waargenomen en bij vrouwen kan er verlies van vulvaire structuur optreden. De clitoris kan onder het voorhuidje bedekt raken en de binnenste schaamlippen kunnen vervagen of verkleven. Dit kan leiden tot vernauwing van de vaginale ingang, wat de pijn tijdens geslachtsgemeenschap verergert en soms tot inscheuring leidt.
Bij mannen manifesteert lichen sclerosus zich als witte, soms glanzende plekken op de huid van de geslachtsdelen, en de huid kan strak aanvoelen. Bloeduitstortingen kunnen voorkomen door de kwetsbaarheid van de huid, en jeuk en pijn zijn vaak aanwezig, mogelijk ook tijdens het plassen of de ontlasting.
De diagnose van lichen sclerosus wordt meestal gesteld op basis van het klinische beeld zonder de noodzaak voor een biopt. De behandeling omvat het chronisch aanbrengen van een sterkwerkende corticosteroïde zalf, aangevuld met een hydraterende zalf. Procedures zoals verwijdingsplastiek of introïtusplastiek kunnen penetratieproblemen oplossen, vaak gevolgd door bekkenfysiotherapie als reactie op pijnlijke seksuele ervaringen en een overactieve bekkenbodem.